İslamiyet Öncesi Türk Tarihi

İslamiyet Öncesi Türk Tarihi

İslamiyet Öncesi Türk Tarihi konuları anlatılırken genelde kullanılan bir cümle vardır. ”Türklerin tarih sahnesine çıkması.” Eminim bu cümleyi birçok tarih kaynaklarında duymuşsunuzdur ve çıktığımız yer Orta Asya’dır.  Genel olarak Hazar Denizi’nin doğusu, Tanrı Dağları’nın kuzeyi, Altay Dağlarının kuzeybatısı ve Aral Gölü’nün çevresini yurt edinmiş olan  biz Türkler MÖ XVI. yüzyılda kendi yurtlarımızdan göç etmeye başladık.

 Peki Türklerin göç nedenleri nelerdir? Bunları birkaç başlık altında toplayabiliriz:
 
– İklim  ve coğrafi koşullar
– Yeni yerler bulma isteği
– Dış güçlerin Türkler üzerinde baskı yaratması
– Meraların azalması , hayvanların güçsüzleşmesi ve hastalanması
– Boylar arasındaki anlaşmazlıklar
– Nüfus sayısının artmasıyla yaşadıkları yerlerin kendilerine yetmemesidir.

 
Türkler gittikleri yere kendi kültürlerini aşıladıkları gibi bulunduğu yerdeki kültürden de etkilenmiş ve yeni sentez kültürlerin ortaya çıkmasına sebep olmuşlardır. Bunun yanı sıra devamlı farklı yerlerde yaşam izlerine rastlanılan Türkler tam olarak belirli bir bütünlük içerisinde izlenememektedir ve araştırılamamaktadır.
 
Orta Asya’dan devamlı göç etmeye başlayan Türklerin en önemli büyük göçü ise Kavimler Göçü olarak bilinen 375 yılındaki Kuzey Hunları’nın batıya doğru yaptıkları göçtür.
 
Türklerin de anavatanı olan Orta Asya’da oluşmuş olan bazı kültürlerin önemli noktalarına değinelim:
 
* Anav Kültürü: Aşkabat yakınlarında tarım ve hayvancılıkla uğraşıp, madeni süs eşyaları ve tuğladan evleri bulunan ve yerleşik hayatın yaygın olduğu kültürdür.
 
* Andronova Kültürü: Türklerin ilk ataları olarak kabul edilmektedir. Bu Kültürdeki insanlar atı kullanabilmektedirler. Ayrıca savaşçı bir kültür olduğu bilinmektedir.
 
* Karasuk Kültürü: Demiri bularak işleyen bu kültür insanlarının yapılan araştırmalarda tekerlekli araba kullandığı da bilinmektedir.
 
* Tagar Kültürü: Silah üzerine hayvan figürleri işleyen bu  kültür insanları daha çok süs eşyalarına yönelmişlerdir.

Aslında yukarıda bulunan bu kültürler Kpss sınavı açısından İslamiyet öncesi Türk Tarihi bilgileri arasında bizi çok ilgilendirmemektedir. Ancak aklımızda bulunması iyi olacaktır.

Türkler tarih boyunca dünyanın farklı bölgelerinde birçok devlet kurdu. Ancak bu devletlerin en önemlileri İpek Yolu’nun geçtiği coğrafyada kuruldu. İlk Türk devletleri olan Hun, Kök Türk ve Uygur devletleri, İpek Yolu üzerinde hâkimiyet sağladılar. İpek Yolu, Orta Asya’da kurulan Türk devletlerinin gelişip güçlenmesi kadar zayıflayıp dağılması üzerinde de etkili oldu.



DOĞU İLE BATI ARASINDAKİ KÖPRÜ: İPEK YOLU

İpek Yolu, doğuda Çin’in Şian kentinden başlayarak batıda Akdeniz’e ve Avrupa’ya kadar ulaşan bir ticaret ve kültür yoludur. İpek Yolu, 2000 yıldan beri insanlık tarihinde, devletler arası siyasi, ekonomik ve kültürel ilişkilerin kurulmasında köprü görevi gördü.

İpek Yolu, Çin ile komşu olan Türkler için de önemli bir gelir kaynağı olmuştur.

Bölgede devletler kuran Türkler, İpek Yolu hâkimiyeti için Çinliler ile sürekli mücadele etmişlerdir. Çin’in ipek ve ipek ürünleri, bu yol üzerinden Batı ülkelerine taşındığı için bu yola İpek Yolu adı verilmiştir. Yapılan bilimsel araştırmalara göre İpek Yolu’ndaki faaliyetler, MÖ 1. yüzyılda Çin tarafından başlatılmıştır.

O zamanki İpek Yolu’nun bir güzergâhı Afganistan, Özbekistan ve İran’ı geçerek Mısır’ın İskenderiye şehrine; diğer güzergâhı ise Pakistan ve Afganistan’ın Kabil şehrini geçerek İran Körfezi’ne uzanıyordu.

İpek Yolu, medeniyetler arasında doğrudan ilişki kurulmasına ve kültürel etkileşimin yaşanmasına yardımcı oldu. Ayrıca Orta Asya’da kurulan medeniyetlerin gelişmesine de katkıda bulundu. İpek Yolu sayesinde Doğu ve Batı uygarlıkları arasındaki kültürel etkileşim günden güne arttı. Ancak 9. yüzyıldan sonra Avrupa’da denizcilik teknolojisi büyük ölçüde geliştiği için deniz ulaşımının ticari faaliyetlerde oynadığı rol de arttı. Bu nedenle karadaki geleneksel ticari faaliyetler günden güne azaldı. 10. yüzyıldan itibaren ise İpek Yolu’nun, ticaret yolu olarak önemi azalmaya başladı.

Burada verilen temel bilgilere ek olarak şunu söyleyebiliriz ki tarih konularını temelden ne kadar iyi alırsak, ileriki konuları üstüne daha rahat ekleyebiliriz ve bilgileri organize edebiliriz, bu yüzden temelimizi sağlam tutmaya çalışalım. Böylece ezber değil de mantık çerçevesinde konuları birbirine rahatça bağlayabileceğiz. İslamiyet Önce Türk Tarihi konusuna ”İlk Türk Devletleri” konusuyla devam edilecektir.